Ο πολυγραφότατος χρονογράφος, δημοσιογράφος και θεατρικός συγγραφέας Δημήτρης Ψαθάς, λάτρης του Λεωνιδίου, έγραφε: «…Καρναβάλι στην Πάτρα και Πάσχα μόνο στο Λεωνίδιο».
Οι κήποι των σπιτιών και τα περιβόλια των πάλαι ποτέ κραταιών Πρασιών ή Βρασιών μέσα στην καρδιά της Άνοιξης είναι κατάσπαρτα από βιολέτες, πασχαλιές, κρίνα και τριαντάφυλλα που με περισσή φροντίδα καλλιεργούν οι κάτοικοι για να στολίσουν τους επιτάφιους των πέντε ενοριών του Λεωνιδίου. Τα λουλούδια του επιταφίου ονομάζονται Χριστολούλουδα ή σταυρολούλουδα και τους αποδίδεται θαυματουργός δύναμη.
Γυναίκες και κορίτσια το πρωί της μεγάλης Πέμπτης πλέκουν στεφάνια και σταυρούς για να διακοσμήσουν τους επιταφίους της Μεγάλης Παρασκευής. Το βράδυ μετά την σταύρωση του Χριστού θα παραμείνουν στην εκκλησία να ξενυχτήσουν τον Χριστό μοιρολογώντας αδιάκοπα σκεπτόμενες η καθεμία τους δικούς της νεκρούς. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής μετά την αποκαθήλωση οι καμπάνες των εκκλησιών κτυπούν πένθιμα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ημέρας απόλυτου πένθους για την Ορθοδοξία. Οι γυναίκες δεν ασχολούνται με καμία οικιακή εργασία αποφεύγοντας ακόμη και το μαγείρεμα. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, της κορύφωσης του θείου δράματος, θα πραγματοποιηθεί μια μαγευτική περιφορά των επιταφίων στις γειτονιές του Λεωνιδίου υπό τους ήχους της πένθιμης μουσικής της φιλαρμονικής του Δήμου Νότιας Κυνουρίας, εκκωφαντικών κροτίδων και δυναμιτών. Θα συγκεντρωθούν στην πλατεία των ηρώων με τους ιερωμένους και τους πιστούς να ψέλνουν θλιβερούς ύμνους. Από εκεί θα αποχωρήσουν ο κάθε επιτάφιος για την ενορία του. Οι νοικοκυρές ανάβουν κεριά και καίνε λιβάνι στις αυλές και στα μπαλκόνια των σπιτιών από όπου περνά η πομπή του επιταφίου.
Μια εξαιρετική νοικοκυρά από το Λεωνίδιο πριν από πολλά χρόνια είχε την έμπνευση να σκαλίσει φαναράκια από πορτοκάλια και να φωτίσει τη γειτονιά της και την ενορία της. Τα αναμμένα φαναράκια ήταν μια φαντασμαγορική εικόνα μέσα στην πένθιμη αυτή νύχτα, ο τόπος μοσχοβολούσε λιβάνι και πορτοκάλι. Η κυρία Αγγελική Χιώτη, το γένος Πουτσελά, μητέρα πέντε παιδιών, μια σύγχρονη ηρωίδα, ήταν η πρωτοπόρος αυτής της πρωτότυπης ιδέας. Ξεκίνησε το 1990 για πρώτη φορά φτιάχνοντας μόνη της 2.000 πορτοκάλια. Η ιδέα της χειροκροτήθηκε και αγαπήθηκε από όλους, την επόμενη χρονιά την αντέγραψαν και στις άλλες γειτονιές, ώστε σήμερα όλη η κεντρική αγορά, τα παραδοσιακά σοκάκια του Λεωνιδίου και οι γειτονιές γύρω από τις εκκλησιές φωτίζονται με χιλιάδες φαναράκια, τα οποία εθελοντές υπό την αιγίδα διαφόρων φορέων ετοιμάζουν ένα μήνα πριν τη Λαμπρή, διατηρώντας τα μέσα στην κατάψυξη. Εθελοντές επίσης αναλαμβάνουν να τα τοποθετήσουν και να τα ανάψουν μία ώρα περίπου πριν από την περιφορά των επιταφίων. Τα φρούτα που χρησιμοποιούν είναι κυρίως νεράντζια και ο αριθμός τους φτάνει πλέον τις δέκα χιλιάδες.
Κατανυκτική και ιδιαίτερη είναι η περιφορά των επιταφίων στον Τυρό Κυνουρίας. Η πομπή των επιταφίων των δύο ενοριών διατρέχει όλη την παραλιακή οδό, μήκους, πλήθος κόσμου ψάλλει θρηνητικούς ύμνους, ενώ κατά τη διάρκεια της πομπής βάρκες και ψαροκάικα με αναμμένους πυρσούς συνοδεύουν τον επιτάφιο. Και εδώ ο τόπος δονείται από τις κροτίδες και τα βεγγαλικά.
Ωστόσο για εκείνους τους πιστούς που επιθυμούν την απόλυτη κατάνυξη και εσωτερική αναζήτηση, ο δρόμος θα τους βγάλει στα γραφικά χωριά της περιοχής, χωρίς συνωστισμό, θόρυβο και κάμερες και φυσικά στα μοναστήρια της περιοχής, την Παναγία την Έλωνα, τον Άγιο Νικόλαο Σύντζας και τον Άγιο Νικόλαο της Καρυάς.
Το αποκορύφωμα όμως, η έκσταση της δημιουργίας για τον κάτοικο του Λεωνιδίου είναι η κατασκευή των αερόστατων. Μικροί και μεγάλοι, με απόλυτη αφοσίωση και λατρεία επιδίδονται μήνες πριν την Λαμπρή στην κατασκευή αυτών των πασχαλινών «αφανών», ένα έθιμο που έλκει την καταγωγή του στην άπω Ανατολή και ήλθε στο Λεωνίδιο από τους κοσμοταξιδευμένους ναυτικούς της Τσακωνιάς γύρω στα τέλη του 19ου αι. - αρχές του 20ού. Η κατασκευή του απαιτεί τέχνη και μεράκι. Δεκαέξι λεπτές κόλλες χαρτί, ριζόχαρτο, ενώνονται και στη βάση τους δένεται ένα λεπτό στρογγυλό καλάμι. Επάνω στο καλάμι δένεται σταυρωτά σύρμα και ακριβώς στο σταυρό της ένωσης μπαίνει η «κολλημάρα»*, πανί ποτισμένο με λάδι και λίγο πετρέλαιο. Για να ανυψωθούν τα αερόστατα τα κρατούν επάνω από φωτιά, η κολλημάρα ανάβει, το αερόστατο γεμίζει θερμό αέρα και απελευθερώνεται στον ουρανό. Τη νύχτα του μεγάλου Σαββάτου όλα είναι έτοιμα για το Χριστός Ανέστη. Άντρες και παιδιά ανάβουν τις φωτιές έξω από τους ναούς. Ο συναγωνισμός των ενοριών κρατεί εδώ και πολλά χρόνια. Ποια εκκλησία θα αναστήσει πρώτη, ποια ενορία θα πετάξει τα πρώτα αερόστατα και τα πιο πολλά. Ο ενθουσιασμός και η ιερή συγκίνηση δεν περιγράφονται. Εκατοντάδες πολύχρωμα αερόστατα στέλνουν το μήνυμα της Ανάστασης του Χριστού στον μυρωμένο ανοιξιάτικο νυχτερινό ουρανό του Λεωνιδίου προσφέροντας ένα ανεπανάληπτο θέαμα. Υπολογίζεται ότι κάθε ενορία αφήνει γύρω στα 100 με 150 αερόστατα. Οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα, παντού στα χείλη των πιστών το Χριστός Ανέστη, οι καρδιές γεμίζουν χαρά και ελπίδα, μαζί με την Ανάσταση του Κυρίου προσδοκούν την δική τους λύτρωση, την δική τους Ανάσταση.
Ανήμερα της Λαμπρής στο δημοτικό διαμέρισμα του Λεωνιδίου ο δήμαρχος νοτίου Κυνουρίας υποδέχεται και ανταλλάσει το χαρμόσυνο μήνυμα της ημέρας με κατοίκους και επισκέπτες στο πάρκο πίσω από το παλιό δημαρχείο όπου στεγάζεται η Βιβλιοθήκη του Δήμου.
Εκεί από το πρωί υπάλληλοι του δήμου ψήνουν αρνιά, σερβίρουν κρασί, εδέσματα και το παραδοσιακό πασχαλινό κουλούρι με το κόκκινο αυγό σε όλο τον κόσμο υπό τους ήχους παραδοσιακής μουσικής σε μια άκρως εορταστική ατμόσφαιρα.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, λαμβάνει χώρα η γιορτή της Αγάπης. Κάτοικοι και επισκέπτες έχουν την δυνατότητα να ακούσουν το ευαγγέλιο στην Τσακώνικη διάλεκτο και να απολαύσουν την μουσικοχορευτική παράσταση του χορευτικού συλλόγου Λεωνιδίου υπό τους ήχους του συγκροτήματος της οικογένειας Δαλιάνη. Τα μέλη του συλλόγου με τις παραδοσιακές ενδυμασίες διασχίζουν όλη την κεντρική οδό της αγοράς του Λεωνιδίου τραγουδώντας παραδοσιακά τσακώνικα τραγούδια, θα καταλήξουν στην πλατεία της 25ης Μαρτίου για να χορέψουν τους τοπικούς παραδοσιακούς χορούς, τον Τσακώνικο χορό, ή κλειστό χορό, τον Τσακώνικο μπάλο, Καλαματιανό και Τσάμικο. Μετά το τέλος της χορευτικής παράστασης ντόπιοι και επισκέπτες φιλεύονται νοστιμότατες δίπλες και το γλέντι ολοκληρώνεται με τη συμμετοχή του κόσμου στο χορό μέχρι αργά το βράδυ.
Ομοίως, η γιορτή της αγάπης εορτάζεται με χορό και παραδοσιακά τραγούδια στον Τυρό και στα Μέλανα Κυνουρίας.
*Κόλλημα (το), στην τσακωνική, ονομάζεται το πανί, κολλημάρα, το μεγάλο πανί, Λεξικό της Τσακώνικης Διαλέκτου, Θανάση Κωστάκη, τόμος Β΄, Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα: σελ.91.